I.Profile keycaps là gì?
Khi mới chơi keycap, các bạn để ý người ta hay nói về “profile” của keycap, vậy “profile” là gì?
Profile giải thích ngắn gọn có nghĩa là độ cao thấp của keycap, mỗi hãng sản xuất keycap thường có những nghiên cứu để tối ưu hóa cảm nhận người dùng theo những cách riêng cho nên profile của từng hãng lại có những đặc điểm riêng biệt, đây là hình ảnh cắt ngang của các loại profile từ “hiếm có khó tìm” cho đến phổ thông.
Hiện này trên thị trường các bàn phím cơ thì phổ thông nhất chúng ta có thể thấy là profile OEM điển hình trên các bàn phím Filco, Ducky,…
thấp hơn một chút là profile DCS trên các bộ keycap “đắt vượt mức tưởng tượng” như Raindrop DCS, Valentine DCS,..
thấp hơn chút nữa là profile Cherry trên các bộ keycap GMK, Enjoy PBT, Imsto,….
Ngoài ra còn có những profile khác cũng quen thuộc ở thị trường VN như DSA, SA.
Tất nhiên cảm nhận của mỗi người sẽ là khác nhau với từng loại profile nên hãy tự mình cảm nhận xem lựa chọn loại profile nào hợp với bàn tay của mình nhất các bạn nhé.
II. Chất liệu tạo nên keycaps
Chất liệu của keycap trên thị trường hiện nay hầu hết đều là nhựa (ABS, PBT, POM,…) ngoài ra còn có cả kim loại, gỗ, … nhưng chiếm số % cực ít nên mình chỉ đề cập đến các loại thông dụng trên thị trường Việt Nam
1.Nhựa ABS(Acrylonitrile Butadiene Styrene)
Hầu hết keycap trên các bàn phím cơ trên thị trường VN hiện nay đều làm từ nhựa ABS(Filco, Ducky,Corsair,…) Nhựa ABS có tính mềm dẻo, ít co lại khi tháo khuôn đúc nên thường dùng để làm các phím double-shot, hay được dùng làm các phím dài như enter, shift, spacebar,… vì ít bị cong vênh khi tháo khuôn
Đặc tính:
-Dễ pha màu, màu nhựa lên tươi tắn, đẹp, các hãng làm keycap đắt tiền như GMK, SP,… đều sử dụng chất liệu ABS vì cho màu cực đẹp
-Dễ đúc khuôn
Yếu điểm:
-Độ bền thấp, dễ bị mài mòn, dùng một thời gian sẽ bị bóng nhẵn bề mặt khá mất thẩm mỹ
-Dễ bị biến đổi màu theo thời gian do tiếp xúc với ánh sáng và độ ẩm từ mồ hôi tay
-Cảm giác gõ các bộ giá rẻ(taihao,…) hoặc stock trên các phím cơ thương mại không tốt bằng nhựa PBT (Cái này cảm nhận cá nhân :D)
2.Nhựa PBT(polybutylene terephthalate)
Nhựa PBT là một trong những loại chất liệu nhựa bền nhất để làm keycaps. Được sử dụng tên các bàn phím cơ của hãng Vortex( IKBC, Poker,…)
Đặc điểm:
-Có tính dòn, độ bền cao, cứng, khó bị mài mòn khi sử dụng thời gian dài (không bị bóng)
-Hầu như không bị biến màu sau thời gian dài tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và mồ hôi tay
-Khả năng chịu nhiệt cao nên có thể nhuộm lại màu keycap trong các bể nhuộm
-Cảm giác gõ cực tốt, đầm, bám tay
Yếu điểm:
-Độ co rút lớn khi tháo khuôn đúc nên khó làm các phím dài, doubleshot( nhưng vẫn làm được)
-Màu sắc không được tươi tắn, hơi bệt màu
3.Nhựa POM(Polyoxymethylene)
POM là một loại nhựa dẻo, có đặc tính giống với PBT, bền, đẹp, nhưng có một yếu điểm là bền mặt rất trơn, thường ít được sử dụng để làm keycaps
Bonus: Cách phân biệt ABS và PBT
1.Nhựa PBT bề mặt sần hơn ABS
2.Lấy một cốc nước cao và trong suốt, thả lần lượt keycap vào, nếu keycap chìm từ từ thì là ABS còn chìm nhanh thẳng xuống đáy thì là PBT
III.Công nghệ in keycaps
Công nghệ in keycaps là công nghệ tạo các ký tự trên bề mặt keycaps, mình sẽ nêu ra một số loại thường gặp trên thị trường VN và thế giới
1.Pad printing
Đây là phương pháp in keycap phổ biến nhất từ những năm 1990, sử dụng miếng đệm (pad) bằng cao su silicon nhúng vào mực rồi in lên keycap. Hiện này hầu như mọi thiết bị có sử dụng in ấn kí tự đều sử dụng phương pháp pad printing.
Công nghệ này thường sử dụng trên các bàn phím giá rẻ, độ bền không cao, dễ bị bay chữ
2.In laser
Đây là công nghệ dùng chùm tia Laser để in các ký tự lên bề mặt keycaps. In laser hoạt động rất tốt khi vẽ những đường thẳng, tuy nhiên lại gặp nhiều khó khăn trong việc tô kín những vùng màu 1 cách gọn gàng, ví dụ như đầu mũi tên. Những công ty sử dụng phương pháp in laser có thể kể đến Apple, Cherry và Matias.
3.Bắn màu bằng laser, đưa mực vào keycaps bằng laser
Công nghệ sử dụng laser để thay đổi ngoại hình của keycap mà ít tác động tới kết cấu bề mặt. Keycap sáng màu có thể được làm tối màu đi và ngược lại, keycap tối màu có thể được làm cho sáng màu hơn. Theo cách truyền thống, bắn màu bằng laser trên keycap tối màu sẽ cho kí tự màu xám nhạt hoặc vàng xám. Tuy nhiên những tiến bộ trong công nghệ gần đây đã cho phép in kí tự trắng trên nền keycap đen. Matias áp dụng công nghệ in mới này trên dòng sản phẩm Quiet Pro của họ, WASD và QWERkeys cũng có thể cung cấp keycap khắc laser với kí tự trắng trên nền đen.
4.Laser engarving (khắc laser)
Công nghệ sử dụng laser khắc kí tự lên keycap bằng cách đốt cháy bề mặt, tạo rãnh sâu trên bề mặt của keycap. Những rãnh sâu này có thể được giữ nguyên để tạo hiệu quả thẩm mĩ (ví dụ keycap black on black hoặc white on white engraved) hoặc cũng có thể được đổ màu nhuộm, thường gọi là infill (trám, bít màu).
Bàn phím Cherry với keycap đen khắc laser được trám màu trắng, làm cho kí tự hơi nổi lên so với bề mặt keycap, lớp trám này thường sẽ bị bẩn rất nhanh chóng. Khắc laser thường được sử dụng để tạo keycap với kí tự trong suốt (để led có thể sáng xuyên qua), nhựa trong thường được phủ một lớp cao su tổng hợp, sau đó tia laser đốt lên bề mặt của lớp phủ để lộ ra phần nhựa trong dựa theo hình của các kí tự trên bàn phím. Đối với phương pháp này, độ bền của vật liệu phủ keycap đóng vai trò quyết định đối với độ bền của keycap.
5.Dye-sublimation (công nghệ in nhiệt- dùng nhiệt để đưa mực vào keycaps)
Công nghệ in dye-sub được thực hiện bằng cách sử dụng nhiệt để đưa màu nhuộm thấm sâu vào trong keycap. Đây chính là điểm khác biệt lớn nhất của in dye-sub so với in thông thường, phương pháp in bình thường tạo lớp sơn ở trên bề mặt nhựa trong khi in dye-sub làm màu nhuộm ngấm sâu vào nhựa. Dye-sub là một phương pháp phổ biến để in keycap trong những năm 80 và 90. Khi mực đã ngấm sâu vào trong nhựa, nó sẽ k bị mờ hoặc phai màu giống như sơn bình thường, nó cũng k giống như in laser, việc in nhiều màu đối với công nghệ dye-sub là khá dễ dàng.
Tuy nhiên, so với pad-printing hoặc laser-etching, chi phí in dye-sub đắt hơn rất nhiều, ngoài ra điểm hạn chế của in dye-sub là màu nhuộm phải đậm hơn so với màu vật liệu được sử dụng để in. Điều nãy có nghĩa rằng bạn không thể in chữ lên keycaps đen (vì không có màu nào tối hơn màu đen) hoặc không thể in chữ màu trắng lên keycaps (vì không có màu nào sáng hơn màu trắng)
6.Double shot injection molded keycaps (keycap sử dụng khuôn đúc 2 lớp)
Thường được gọi tắt là double-shot, đây được coi là loại keycap tốt nhất. Thay vì in kí tự lên keycap, kí tự được đổ khuôn và đúc bằng nhựa màu, phần còn lại của keycap được đúc quanh kí tự đó bằng nhựa màu khác. Ưu điểm của phương pháp này là kí tự trên keycap sẽ không bao giờ có thể bị mờ, đồng thời double-shot keycap cũng tạo được độ tương phản màu cao do màu của kí tự không bị ảnh hưởng bởi màu của bề mặt keycap. Keycap double-shot là chuẩn mực chung trong những năm 70 và đầu những năm 80. Tuy nhiên sản xuất loại keycap này khá đắt đỏ và thiếu tính linh hoạt do mỗi kí tự lại cần một khuôn đúc riêng để sản xuất. Double-shot keycap bị giới hạn 2 màu mỗi keycap, mặc dù khuôn đúc keycap 3 lớp (triple shot) hoặc thậm chí 4 lớp (quadruple shot) vẫn được sản xuất nhưng giá thành quá cao và quy trình chế tạo rất phức tạp. Nhiều nhà sản xuất thường dùng pad-printing hoặc dye-sub để tạo thêm màu cho keycaps double shot.
7.Engraving (khắc kí tự)
Các kí tự được khắc bằng máy sau đó các rãnh khắc được sơn màu. Phương pháp này không được sử dụng rộng rãi, thường dùng cho các sản phẩm chế tạo thủ công hoặc được chế tạo theo yêu cầu riêng. Những công ty sử dụng phương pháp khắc keycap bằng máy có thể kể đến RAFI và QWERkeys. Một nhược điểm lớn của phương pháp này là bụi bẩn sẽ bám vào trong các rãnh, rất khó để vệ sinh sạch sẽ.
Calico Computer Hà Nội 